7 phương pháp học đa giác quan hiệu quả giúp bạn tiếp thu nhanh hơn

Phương pháp học đa giác quan ngày càng được nhiều chuyên gia giáo dục khuyến khích áp dụng. Bởi trong cả học tập và công việc, mỗi người sẽ có cách tiếp nhận thông tin khác nhau tùy theo sở trường, sở thích và điểm mạnh của từng giác quan. Học đa giác quan không chỉ giúp bạn tiếp thu nhanh hơn mà còn ghi nhớ lâu dài, phát triển tư duy toàn diện. Bài viết này sẽ chia sẻ 7 phương pháp học đa giác quan hiệu quả, từ đó giúp bạn khám phá cách học phù hợp nhất và ứng dụng vào thực tế một cách dễ dàng nhất.

Phương pháp học đa giác quan là gì?

Khái niệm về đa giác quan trong học tập

Học đa giác quan (Multisensory Learning) là cách tiếp cận giáo dục dựa trên việc khai thác đồng thời nhiều giác quan – gồm nghe, nhìn, vận động, đọc/viết và cảm giác – trong quá trình tiếp nhận và xử lý kiến thức. Không chỉ dừng ở việc đọc sách hay nghe giảng, học đa giác quan còn tích hợp hình ảnh, âm thanh, chuyển động cơ thể và thậm chí cả xúc giác để tăng hiệu quả ghi nhớ.

Lý do tại sao học đa giác quan mang lại hiệu quả cao

Nhiều nghiên cứu, trong đó có báo cáo của Edutopia, khẳng định rằng khi nhiều giác quan được kết hợp, não bộ sẽ tạo ra nhiều kết nối thần kinh mới, từ đó giúp quá trình học và ghi nhớ hiệu quả hơn hơn 25% so với chỉ dùng một giác quan. Điều này cực kỳ hữu ích với cả trẻ em và người lớn. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm, hãy khám phá các chủ đề về học tập hiệu quả tại Novateen.

7 phương pháp học đa giác quan hiệu quả bạn nên thử

1. Học qua hình ảnh

Một trong những phương pháp học đa giác quan phổ biến nhất là sử dụng hình ảnh. Bằng cách dùng sơ đồ tư duy, tranh vẽ, infographics hoặc video, bạn sẽ tận dụng được giác quan thị giác để giúp não bộ xử lý và ghi nhớ thông tin tốt hơn.

2. Học qua âm thanh

Nghe giảng, nghe podcast, hoặc áp dụng các bài hát, nhạc rap, câu thơ ngắn giúp bạn tận dụng thế mạnh của thính giác. Những ai thiên về trí nhớ âm thanh sẽ đặc biệt phù hợp với phương pháp này. Theo ScienceDaily, nghe nhạc hoặc nghe thu âm giúp tăng khả năng ghi nhớ lên đến 20% so với chỉ đọc.

3. Viết và vẽ để ghi nhớ

Viết tay các ghi chú, tóm tắt bài học, hoặc vẽ lại ý tưởng dưới dạng sơ đồ không chỉ giúp bạn vận động mà còn khắc sâu kiến thức qua quá trình vận động cơ. Đây là nền tảng của học đa giác quan cho nhóm học sinh ưa chuyển động và thích thao tác trực tiếp.

4. Thực hành và trải nghiệm thực tế

Thực tế luôn là “người thầy” tốt nhất. Việc được thực hành, thí nghiệm, diễn tập hoặc tham gia vào trò chơi nhập vai sẽ giúp mọi giác quan cùng hoạt động, biến kiến thức thành kỹ năng vững chắc.

5. Học qua thảo luận và hợp tác nhóm

Khi trao đổi, phản biện và hợp tác với bạn bè, học sinh sẽ vừa nghe, vừa nói, vừa quan sát và cảm nhận, phát triển toàn diện nhiều giác quan cùng lúc. Đây là phương pháp không thể bỏ qua trong giáo dục hiện đại.

6. Kết hợp hoạt động vận động thể chất

Di chuyển, chơi trò chơi, đứng lên thuyết trình, hoặc vừa học vừa vận động nhẹ nhàng sẽ giúp kích thích não bộ và tăng tuần hoàn máu, nhờ đó quá trình tiếp thu kiến thức sẽ hiệu quả hơn hẳn.

7. Sử dụng công nghệ hỗ trợ học đa giác quan

Các phần mềm, ứng dụng, bảng tương tác, VR (thực tế ảo)… đang trở thành công cụ đắc lực để lồng ghép cả âm thanh, hình ảnh, vận động vào cùng một bài học, đặc biệt hợp với xu hướng học online hiện đại.

Các lợi ích nổi bật của phương pháp học đa giác quan

Làm tăng khả năng ghi nhớ lâu dài

Khi bạn kết hợp nhiều giác quan đồng thời, thông tin mới sẽ được liên kết với các “kênh nhớ” khác nhau trong não bộ. Điều này giúp bạn lưu trữ thông tin lâu bền hơn, đặc biệt quan trọng với các kiến thức cần ghi nhớ lâu dài như từ vựng, công thức.

Phù hợp với mọi đối tượng, mọi lứa tuổi

Dù bạn là học sinh, sinh viên, người đi làm hay phụ huynh muốn dạy con tự tin học tập, phương pháp học đa giác quan đều có thể linh hoạt áp dụng và tùy chỉnh cho từng cá nhân. Đặc biệt, nó rất phù hợp với trẻ có nhu cầu đặc biệt hoặc gặp khó khăn về chú ý, tập trung.

Phát triển đa dạng kỹ năng toàn diện

Khi ứng dụng nhiều giác quan, bạn sẽ phát triển đồng đều cả tư duy logic, sáng tạo, khả năng giao tiếp và năng lực vận động. Đây là yếu tố quan trọng giúp tạo ra sự thành công toàn diện trong cuộc sống và công việc.

Cách xác định sở trường giác quan của bản thân

Vì sao cần xác định “học kiểu nào”?

Mỗi người sẽ nổi bật với một hoặc hai dạng giác quan mạnh nhất (Visual, Auditory, Reading/Writing, Kinesthetic). Hiểu rõ sở trường giúp bạn lựa chọn phương pháp học tập tối ưu, tiết kiệm thời gian nhưng hiệu quả hơn gấp bội.

Bài kiểm tra nhỏ để tự khám phá bản thân

Bạn hãy thử trả lời các câu hỏi như: Bạn nhớ bài khi nghe nói hay xem tranh vẽ? Bạn thích đọc hay ghi chú? Bạn thích hoạt động thực hành hay ngồi nghe giảng?… Qua đó bạn sẽ dễ dàng xác định điểm mạnh để tập trung phát huy trong học tập.

Ví dụ thực tiễn: Ứng dụng học đa giác quan trong cuộc sống

Trong lớp học phổ thông, đại học

Nhiều giáo viên chia sẻ rằng, học sinh phản xạ rất nhanh với các bài học có yếu tố hình ảnh, thuyết trình sống động và trải nghiệm thực hành. Ví dụ, môn Lịch sử khi dùng bản đồ, phim tư liệu, nhập vai diễn kịch sẽ giúp ghi nhớ các sự kiện, mốc thời gian hiệu quả vượt trội.

Ở nhà cùng phụ huynh và con cái

Phụ huynh có thể tổ chức những trò chơi truy tìm kho báu, học toán qua nhảy dây, học tiếng Anh qua hát và đóng vai, kết hợp vận động với kiến thức sách vở để dạy con theo hướng tích cực, giúp con vui học mỗi ngày.

Lời khuyên để tối ưu phương pháp học đa giác quan

Kết hợp linh hoạt nhiều phương pháp

Không nên cứng nhắc chỉ dùng một kênh duy nhất. Mỗi ngày học, bạn nên xen kẽ nghe, nhìn, ghi chú bằng tay, vận động nhẹ… để tránh nhàm chán và tăng hiệu quả tiếp thu.

Ghi nhận và theo dõi sự tiến bộ của bản thân

Hãy dành thời gian định kỳ tự đánh giá mình hợp với phương pháp nào nhất, chủ động điều chỉnh lịch học, công cụ học tập và đặt mục tiêu cụ thể để luôn tiến bộ theo thời gian.

Bạn có thể khám phá thêm nhiều kỹ năng học tập khác tại chuyên mục Kiến thức của Novateen, hoặc tìm hiểu sâu về tâm lý học đường qua Tâm lý.

Giải đáp thắc mắc thường gặp về phương pháp học đa giác quan

Phương pháp học đa giác quan phù hợp cho đối tượng nào?

Học đa giác quan phù hợp với mọi người, mọi lứa tuổi, đặc biệt hiệu quả với trẻ nhỏ, người học khó tập trung và cả người trưởng thành muốn đổi mới cách học.

Làm sao biết mình phù hợp với kiểu giác quan nào?

Bạn nên tự trải nghiệm các kiểu học (nhìn, nghe, viết, vận động), sau đó xem cách nào giúp bạn nhớ kiến thức lâu nhất. Có thể làm các bài trắc nghiệm VARK miễn phí trên mạng.

Phải đầu tư nhiều công cụ mới học đa giác quan được không?

Không cần đầu tư đắt đỏ. Bạn có thể tận dụng sách, bút màu, điện thoại để nghe, hoặc đơn giản là tự vẽ, đóng vai, thảo luận cùng bạn bè, gia đình.

Phương pháp học đa giác quan có thực sự hiệu quả hơn các phương pháp truyền thống?

Các nghiên cứu cho thấy, học kết hợp nhiều giác quan giúp ghi nhớ lâu dài, hiểu sâu và chủ động áp dụng kiến thức vào thực tế hiệu quả hơn truyền thống rất nhiều.

Ứng dụng phương pháp học đa giác quan ở môi trường học online được không?

Hoàn toàn được! Bạn có thể xem video, làm bài thực hành, tương tác live stream, sử dụng app học đa dạng tính năng vừa học vừa chơi.

Nếu muốn tìm hiểu thêm nhiều phương pháp học và kỹ năng khác, hãy truy cập Trang chủ Novateen để không bỏ lỡ các bài viết bổ ích!