10 cách bảo vệ mắt khi học trực tuyến lâu bạn không nên bỏ qua

Trong thời đại số hóa, học trực tuyến đã trở thành lựa chọn phổ biến, nhất là với học sinh, sinh viên và cả người đi làm. Tuy nhiên, việc tiếp xúc màn hình liên tục trong thời gian dài ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe đôi mắt. Vì vậy, việc tìm hiểu cách bảo vệ mắt khi học trực tuyến lâu là vô cùng quan trọng để giữ gìn nguồn sáng học tập quý giá và nâng cao chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ lý do cần bảo vệ mắt, đồng thời chia sẻ 10 phương pháp hiệu quả, dễ áp dụng hàng ngày.

I. Vì sao cần bảo vệ mắt khi học trực tuyến lâu?

1. Tác hại của ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử

Các loại màn hình máy tính, điện thoại, máy tính bảng đều phát ra ánh sáng xanh. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ánh sáng xanh có thể gây tổn thương võng mạc, tăng nguy cơ suy giảm thị lực và gây hội chứng mỏi mắt số. Một khảo sát của Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ (American Academy of Ophthalmology) cho thấy, trên 60% người sử dụng thiết bị điện tử trên 6 giờ/ngày gặp các vấn đề về mắt.

2. Nguy cơ mắc các bệnh về mắt do học trực tuyến

Ngồi trước màn hình quá lâu khiến mắt bị khô, đau, mờ hoặc nhức đầu. Thậm chí về lâu dài còn làm tăng nguy cơ mắc tật khúc xạ như cận thị, viễn thị hoặc loạn thị, nhất là ở trẻ em, học sinh đang trong giai đoạn phát triển (WHO, 2022).

II. 10 cách bảo vệ mắt khi học trực tuyến lâu, đơn giản mà hiệu quả

1. Tuân thủ quy tắc 20-20-20

Quy tắc 20-20-20 là biện pháp được các chuyên gia khuyến nghị: Sau mỗi 20 phút dùng màn hình, hãy nhìn ra xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây. Cách này giúp mắt được nghỉ ngơi, giảm căng thẳng và hạn chế hội chứng mỏi mắt số.

2. Sắp xếp không gian học tập thoáng, đủ ánh sáng

Học trực tuyến trong môi trường có ánh sáng tự nhiên hoặc đèn học đủ sáng giúp mắt không phải điều tiết quá mức. Đặt màn hình ngang tầm mắt, cách mắt 50–70 cm để bảo vệ góc nhìn hợp lý. Đừng quên thường xuyên dọn dẹp bàn học để tránh bụi bẩn làm mắt dễ dị ứng.

3. Điều chỉnh độ sáng, tương phản màn hình

Độ sáng, màu sắc và tương phản màn hình nên để ở mức vừa đủ, không chói gắt cũng không quá tối. Hãy chú ý tắt đèn nền xanh khi học vào ban đêm để giảm tác động xấu lên mắt và đồng hồ sinh học.

4. Hạn chế học liên tục, chia nhỏ thời gian học

Không nên học liền mạch hàng giờ đồng hồ trên máy tính. Hãy chia mỗi buổi học online thành nhiều phần nhỏ, mỗi phần khoảng 30–40 phút và xen kẽ thời gian nghỉ ngắn. Cách này giúp mắt và não được phục hồi năng lượng.

5. Chớp mắt thường xuyên và sử dụng nước nhỏ mắt nếu cần

Ngồi trước màn hình làm giảm tần suất chớp mắt, khiến mắt dễ bị khô. Hãy chú ý chớp mắt nhẹ nhàng, đều đặn hoặc nhỏ nước mắt nhân tạo khi cảm thấy mắt khô, rát, nhất là trong mùa đông hoặc khi dùng điều hòa.

III. Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ bảo vệ mắt khi học trực tuyến

1. Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, C, E và Omega-3

Vitamin A giúp bảo vệ giác mạc, Omega-3 hỗ trợ thị lực, trong khi vitamin C, E hạn chế thoái hóa điểm vàng. Một số thực phẩm tốt cho mắt gồm: cà rốt, cá hồi, trứng, rau xanh đậm, hạt óc chó, hạt hướng dương…

2. Uống đủ nước mỗi ngày

Nước giúp duy trì độ ẩm cho mắt. Người lớn nên uống khoảng 2 lít nước/ngày, trẻ em tùy theo độ tuổi. Ngoài ra, nên tránh nước ngọt có ga hoặc đồ uống chứa caffeine vì dễ gây khô mắt hơn bình thường.

IV. Tăng cường hoạt động ngoài trời hỗ trợ thị lực

1. Lợi ích của việc tham gia hoạt động ngoài trời

Nhiều nghiên cứu chỉ ra: trẻ thường xuyên chơi ngoài trời có nguy cơ mắc tật cận thị thấp hơn đến 30% so với nhóm chỉ ngồi học trong nhà (AAO, 2020). Việc tập thể dục, đi bộ, đạp xe, chơi thể thao vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp mắt được “xả stress”.

2. Gợi ý một số hoạt động phù hợp

Bạn có thể chọn đi bộ quanh nhà, tham gia chơi cầu lông, đá bóng, nhảy dây, đọc sách ở công viên… Dành ít nhất 30–60 phút/ngày vận động ngoài trời để giúp mắt được thư giãn tối đa.

V. Thói quen tốt khi sử dụng thiết bị điện tử hỗ trợ bảo vệ mắt

1. Không sử dụng thiết bị điện tử khi đang nằm, thiếu sáng

Dùng thiết bị trong tư thế nằm hoặc phòng tối khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn. Điều này làm tăng nguy cơ nhức mắt, chóng mặt, thậm chí gây mất ngủ.

2. Ưu tiên dùng các phần mềm hỗ trợ giảm hại cho mắt

Nhiều ứng dụng hiện nay hỗ trợ lọc ánh sáng xanh (ví dụ: f.lux, Night Shift hoặc Dark Mode…). Hãy chủ động thiết lập các chế độ này để bảo vệ đôi mắt khỏi tác hại trực tiếp từ màn hình.

VI. Cách nhận biết và xử lý khi mắt bị tổn thương do học trực tuyến

1. Dấu hiệu cảnh báo mắt quá tải

Một số biểu hiện như: mắt mờ, khô, đau đầu, hoa mắt, chảy nước mắt liên tục, nhìn đôi… Khi có các triệu chứng trên, cần dừng học, nghỉ ngơi và đi khám bác sĩ nếu kéo dài hơn 3 ngày.

2. Xử lý kịp thời để bảo vệ đôi mắt

Đầu tiên, tắt thiết bị điện tử, nhỏ nước muối sinh lý vào mắt, massage nhẹ quanh mắt và tránh dụi mắt mạnh. Nếu triệu chứng không giảm, hãy đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

VII. Kết hợp chăm sóc mắt với xây dựng thói quen học tập khoa học

1. Lên kế hoạch học hợp lý, kết hợp giải trí lành mạnh

Nên lập thời gian biểu học – nghỉ – vận động cụ thể từng ngày. Ngoài giờ học online, hãy ưu tiên đọc sách giấy, vẽ tranh, nấu ăn cùng gia đình… để giảm thời gian tiếp xúc với màn hình mà vẫn tiếp thu kiến thức hiệu quả. Xem thêm bài viết chia sẻ về kỹ năng học tập hiệu quả.

2. Rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân khi học online

Bản thân mỗi người cần chủ động quan sát biểu hiện cơ thể, tự nhắc nhở nghỉ ngơi, vận động hợp lý. Với trẻ nhỏ, phụ huynh cần hướng dẫn trẻ các kiến thức cơ bản về chăm sóc mắt, vượt qua áp lực học tập, cân bằng tâm lý – bạn có thể xem thêm tại chuyên mục dạy con và tâm lý trên Novateen.

VIII. Tổng kết: Học trực tuyến thông minh – bảo vệ sức khỏe đôi mắt

Chủ động áp dụng các cách bảo vệ mắt khi học trực tuyến lâu không chỉ giúp bạn duy trì thị lực tốt mà còn nâng cao hiệu quả học tập và cuộc sống. Hãy kết hợp nhiều phương pháp khoa học để đôi mắt được khỏe mạnh dài lâu – đó cũng là đầu tư cho thành công bền vững trong tương lai!

Đừng quên thường xuyên tham khảo thêm kiến thức mới và cập nhật những bí quyết học tập khỏe mạnh tại trang chủ Novateen.

IX. Giải đáp thắc mắc thường gặp về cách bảo vệ mắt khi học trực tuyến lâu

1. Học trực tuyến bao lâu thì nên nghỉ mắt?

Tốt nhất, sau mỗi 20-30 phút nhìn màn hình hãy nghỉ mắt 3-5 phút. Sử dụng quy tắc 20-20-20 để bảo vệ mắt.

2. Có cần đeo kính chống ánh sáng xanh khi học online?

Kính chống ánh sáng xanh là lựa chọn tốt cho người thường xuyên học/làm việc máy tính. Tuy nhiên, nên kết hợp với các biện pháp trên để bảo vệ mắt tối ưu.

3. Dấu hiệu nào cho thấy mắt bị mỏi do học trực tuyến?

Mắt khô, nhức, mờ, chảy nước mắt, đau đầu, hoa mắt là các dấu hiệu phổ biến. Khi gặp triệu chứng này, nên nghỉ ngơi ngay lập tức.

4. Có nên cho trẻ em dùng điện thoại học trực tuyến không?

Không nên cho trẻ học bằng điện thoại vì màn hình nhỏ dễ làm hại mắt. Tốt nhất nên dùng máy tính bàn hoặc máy tính bảng, điều chỉnh màn hình phù hợp.

5. Ăn gì giúp mắt khỏe khi học trực tuyến nhiều?

Ưu tiên thực phẩm giàu vitamin A (cà rốt, trứng, gan), omega-3 (cá hồi, hạt chia), rau xanh thẫm và uống đủ nước mỗi ngày.