Cách học bài không buồn ngủ: 7 bí quyết giúp bạn tỉnh táo và tiếp thu tốt hơn

Bạn thường xuyên bị cơn buồn ngủ “ghé thăm” mỗi lần ngồi vào bàn học? Đừng lo, điều này hoàn toàn bình thường! Việc học bài dễ buồn ngủ là trở ngại chung của rất nhiều học sinh, sinh viên và cả người lớn khi cần tập trung ôn luyện kiến thức. Bài viết sau đây sẽ bật mí cách học bài không buồn ngủ với 7 bí quyết đã được kiểm chứng, giúp bạn tỉnh táo hơn và học hiệu quả hơn mỗi ngày.

1. Xác định nguyên nhân khiến bạn buồn ngủ khi học

1.1 Thói quen sinh hoạt chưa phù hợp

Bạn ngủ không đủ giấc, ăn uống thất thường hoặc học tập vào khung giờ không hợp lý? Theo Sleep Foundation, thiếu ngủ là nguyên nhân hàng đầu khiến não bộ hoạt động kém hiệu quả, dễ buồn ngủ và mất tập trung khi học. Để vận dụng được cách học bài không buồn ngủ, trước tiên hãy ưu tiên cho giấc ngủ đúng và đủ mỗi ngày.

1.2 Không gian học bài gây buồn ngủ

Nhiều bạn chọn học trên giường, trong phòng kín, thiếu ánh sáng… Những môi trường như vậy vô tình gửi tín hiệu thư giãn đến não bộ, cực kỳ dễ khiến bạn ngáp ngắn ngáp dài. Nếu cảm thấy nơi học hiện tại làm mình dễ buồn ngủ, hãy nhanh chóng thay đổi, bài trí lại góc học tập cho sáng sủa hơn.

2. Điều chỉnh không gian học tập để tỉnh táo hơn

2.1 Chọn vị trí học tập hợp lý

Cách học bài không buồn ngủ bắt đầu từ chỗ ngồi! Nên chọn bàn ghế phù hợp, góc học sáng sủa gần cửa sổ, tránh xa những “chiếc ổ ngủ” như giường, sofa. Ánh nắng tự nhiên giúp não bộ bạn tỉnh táo và tập trung hơn nhiều.

2.2 Giữ không gian thoáng đãng, sạch sẽ

Một góc bàn bừa bộn, ngột ngạt dễ làm bạn chán nản, mất động lực. Hãy dọn dẹp, sắp xếp đồ dùng học tập gọn gàng, thêm một chậu cây nhỏ đặt cạnh cửa sổ hoặc bàn học để tăng cảm giác tươi mới. Theo nghiên cứu trên NCBI, không gian trong lành góp phần cải thiện sự tập trung lên tới 15%.

3. Tối ưu hóa thời gian và cách học để tỉnh táo hơn

3.1 Áp dụng kỹ thuật Pomodoro

Khi học quá lâu liên tục, não dễ “đuối”. Phương pháp Pomodoro – học 25 phút, nghỉ 5 phút – không chỉ giúp bạn tỉnh táo mà còn tăng khả năng tiếp thu kiến thức một cách khoa học. Đây là bí quyết học tập được nhiều chuyên gia trên thế giới khuyên dùng.

3.2 Chia nhỏ bài học, tăng sự đa dạng

Đừng ép bản thân dồn toàn bộ kiến thức vào một lượt. Hãy chia nhỏ chủ đề, vừa học vừa kết hợp với các bài tập, ghi nhớ, giải đề, thảo luận… Sự đa dạng này giúp não bộ tránh “một màu” và giữ được sự tỉnh táo lâu dài.

4. Chăm sóc cơ thể đúng cách để tỉnh táo khi học

4.1 Uống đủ nước, ăn nhẹ khoa học

Cơ thể thiếu nước sẽ làm giảm lưu thông máu lên não, khiến bạn mệt mỏi, buồn ngủ. Luôn để sẵn một chai nước bên cạnh, bổ sung các bữa ăn nhẹ lành mạnh như trái cây, hạt, sữa chua khi học. Nghiên cứu từ Đại học Harvard cho thấy chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp tăng hiệu suất học tập lên đến 20%.

4.2 Thường xuyên vận động nhẹ trong giờ học

Mỗi khi cảm thấy buồn ngủ, hãy đứng dậy đi lại, vươn vai, tập thể dục nhẹ nhàng trong 1–2 phút. Điều này không chỉ giúp máu lưu thông tốt hơn mà còn “đánh thức” tâm trí bạn, giúp quay lại bàn học với trạng thái tràn đầy năng lượng.

5. Kích thích bộ não bằng các hoạt động sáng tạo

5.1 Thay đổi cách ghi chép & ôn bài

Nếu cứ ghi chép máy móc hoặc chỉ đọc đi đọc lại lý thuyết, bạn rất dễ cảm thấy buồn ngủ, nhàm chán. Thay vào đó, hãy thử vẽ sơ đồ tư duy, làm flashcard, hoặc tự trình bày lại kiến thức bằng lời của mình. Phương pháp này không chỉ thú vị mà còn giúp trí não bạn “hoạt động” nhiều hơn, giảm cảm giác buồn ngủ.

5.2 Học theo nhóm hoặc thảo luận

Học một mình dễ làm bạn “đuối”, nhưng khi cùng bạn bè trao đổi, hỏi đáp, thảo luận thì lại rất hào hứng! Các hoạt động này vừa giúp tăng động lực, vừa hạn chế cảm giác buồn ngủ khi học.

6. Quản lý cảm xúc và tâm lý học tập

6.1 Khích lệ bản thân bằng mục tiêu nhỏ

Đặt các mục tiêu nhỏ, tự thưởng cho bản thân sau mỗi phần học hoàn thành là cách tăng động lực hiệu quả. Ví dụ: “Học xong 10 trang sách sẽ nghỉ 10 phút nghe nhạc mình thích”. Sự khích lệ này giúp bạn tỉnh táo và học tập năng suất hơn.

6.2 Chủ động nhận diện căng thẳng, xử lý kịp thời

Nhiều khi buồn ngủ xuất phát từ căng thẳng, áp lực vô hình. Hãy thử các bài tập thư giãn cho não bộ, thiền, hoặc chia sẻ với người thân, bạn bè để tìm ra hướng giải quyết. Nếu cảm thấy áp lực kéo dài, bạn đừng ngần ngại tham khảo thêm các chủ đề về tâm lý học đường nhé.

7. Ứng dụng công nghệ hỗ trợ học không buồn ngủ

7.1 Sử dụng app nhắc nhở học tập thông minh

Hiện nay có nhiều ứng dụng giúp nhắc nhở, lập lịch học như Notion, Forest, Study Timer… Các app này không chỉ giúp bạn quản lý thời gian mà còn biến việc học thành trò chơi thú vị, duy trì sức bền tỉnh táo suốt cả buổi học.

7.2 Tận dụng video hoặc podcast kiến thức

Không phải ai cũng phù hợp với hình thức tự đọc sách, tự ghi chép liên tục. Thỉnh thoảng, hãy đổi gió bằng cách xem video học tập, podcast giáo dục – vừa mới mẻ, vừa kích thích não bộ vận động tích cực hơn.

Giải đáp thắc mắc thường gặp về cách học bài không buồn ngủ

Làm thế nào để học bài khuya mà không bị buồn ngủ?

Bạn nên ngủ nghỉ đầy đủ trước khi học, học theo từng khoảng ngắn (Pomodoro), uống nước đủ, ăn nhẹ và vận động nhẹ đều đặn để duy trì sự tỉnh táo.

Học bao lâu thì nên nghỉ giải lao một lần?

Theo kỹ thuật Pomodoro, nên học 25 phút và nghỉ 5 phút, hoặc học 45 phút nghỉ 10 phút để giúp não bộ phục hồi và tập trung hiệu quả hơn.

Bị buồn ngủ khi học có phải do thiếu chất dinh dưỡng không?

Có thể! Thiếu nước, thiếu dinh dưỡng hoặc không ăn đủ bữa khiến cơ thể mệt mỏi, dễ buồn ngủ khi học. Hãy bổ sung thực phẩm giàu vitamin, chất xơ và protein.

Làm sao để học bài không buồn ngủ khi ôn thi?

Bạn hãy kết hợp đa dạng cách học (ghi nhớ, thực hành, thảo luận nhóm), chia nhỏ nội dung, xác định mục tiêu cụ thể. Đừng quên luyện tập thói quen học trên bàn, tránh vừa học vừa nằm.

Có nên uống cà phê/đồ uống có caffein để chống buồn ngủ khi học?

Cà phê giúp tỉnh táo tạm thời nhưng không nên lạm dụng, đặc biệt với học sinh. Ưu tiên ngủ đủ, nghỉ ngơi hợp lý là cách chống buồn ngủ hiệu quả lâu dài.

• Đọc thêm các bí quyết về học tập hiệu quả.
• Tham khảo lời khuyên về dạy con và kiến thức hay.
• Tìm hiểu sâu về trang chủ Novateen.