7 mẹo học sâu (deep learning) cho học sinh dễ tiếp cận và áp dụng ngay
Trong kỷ nguyên tri thức bùng nổ hiện nay, khả năng học sâu (deep learning) đóng vai trò vô cùng quan trọng với các bạn học sinh. Không chỉ giúp hiểu rõ bản chất vấn đề, học sâu còn giúp ghi nhớ kiến thức lâu dài, giải quyết bài toán thực tế hiệu quả hơn. Bài viết dưới đây tổng hợp 7 mẹo học sâu (deep learning) cho học sinh đơn giản, dễ áp dụng và thực sự hiệu quả, nhằm hỗ trợ bạn học tập tốt hơn mỗi ngày.
1. Hiểu rõ khái niệm “học sâu” và vì sao nó quan trọng với học sinh
Học sâu (deep learning) là gì?
Học sâu đề cập đến phương pháp học tập đi vào cốt lõi, bản chất của vấn đề chứ không chỉ nhớ kiến thức bề mặt. Theo Wikipedia, “deep learning” trong giáo dục nhấn mạnh tư duy phản biện, hiểu sâu, ứng dụng và đổi mới thay vì học vẹt.
Lợi ích thực tế của học sâu cho học sinh
Khi áp dụng mẹo học sâu (deep learning) cho học sinh, các bạn thường hiểu bản chất, ghi nhớ lâu dài, linh hoạt giải quyết các dạng bài và áp dụng kiến thức vào thực tế. Theo Edutopia, học sâu giúp tăng 60% hiệu quả ghi nhớ so với học thông thường.
2. Tạo liên kết ý nghĩa giữa kiến thức mới và kiến thức đã biết
Trao đổi, so sánh và liên hệ với thực tiễn
Một trong những mẹo học sâu (deep learning) cho học sinh hiệu quả nhất là liên kết kiến thức mới với hiểu biết hoặc trải nghiệm sẵn có. Ví dụ: Khi học về điện, hãy thử liên hệ với công dụng thực tế như khi sửa chữa bóng đèn tại nhà.
Sử dụng sơ đồ tư duy, vẽ bản đồ khái niệm
Sơ đồ tư duy giúp não bộ hệ thống hóa, nhận diện và gắn kết các mảnh kiến thức hữu ích. Theo nghiên cứu của Tony Buzan, sử dụng mindmap tăng tỷ lệ nhớ lâu lên tới 80%. Tham khảo thêm các bài học về sơ đồ tư duy tại mục Học tập của Novateen.
3. Tích cực đặt câu hỏi “Tại sao?”, “Như thế nào?” trong học tập
Đặt câu hỏi để hiểu sâu vấn đề
Kỹ năng tự hỏi “Tại sao kiến thức này quan trọng?” hoặc “Nó hoạt động như thế nào?” sẽ kích thích não bộ phân tích, suy luận tầng sâu. Khi gặp bài mới, đừng chỉ ghi nhớ, hãy cố gắng giải thích lại bằng lời của mình.
Chia sẻ, thảo luận với bạn bè, thầy cô
Thảo luận giúp mở rộng góc nhìn, phát hiện các lỗ hổng trong hiểu biết. Theo báo cáo từ National Institutes of Health, các nhóm học tập thảo luận thường có kết quả cải thiện 33% so với học cá nhân biệt lập.
4. Thực hành, áp dụng kiến thức vào bài tập và cuộc sống
Làm bài tập, dự án cá nhân sáng tạo
Một trong những mẹo học sâu (deep learning) cho học sinh là biến lý thuyết thành hành động. Hãy tạo ra bài tập, dự án của riêng bạn, ví dụ: Làm mô hình hóa học nhỏ, hoặc viết đoạn hội thoại tiếng Anh về chủ đề yêu thích.
Thử áp dụng kiến thức vào cuộc sống thường nhật
Khi học toán về phần trăm, hãy vận dụng ngay vào việc tính chiết khấu khi mua sắm. Học vật lý về lực đẩy, hãy thử các trò chơi với nước. Áp dụng thực tế giúp bạn ghi sâu kiến thức và hứng thú với điều mình học.
5. Ôn tập và tự đánh giá thường xuyên giúp ghi nhớ sâu
Thực hiện tổng kết định kỳ, đa dạng hình thức
Luôn dành thời gian hệ thống kiến thức sau mỗi chủ đề bằng cách viết lại, tóm tắt hoặc trình bày cho người khác nghe. Bạn có thể áp dụng phương pháp Feynman: Trình bày lại nội dung một cách đơn giản như đang dạy cho bạn nhỏ lớp dưới.
Làm bài kiểm tra ngắn (quiz), tự kiểm tra kiến thức
Tạo bảng câu hỏi, flashcard kiểm tra kiến thức sau giờ học là một mẹo học sâu cực kỳ hiệu quả. Bạn có thể sử dụng các phần mềm như Quizlet, hay tự thiết kế bộ câu hỏi phù hợp.
6. Xây dựng môi trường và thói quen học tập thuận lợi
Tạo không gian học tập yên tĩnh, kích thích sự tập trung
Một không gian học tập ngăn nắp, sáng sủa sẽ giúp bạn tối ưu hóa hiệu quả ghi nhớ. Nên tránh xa những yếu tố gây xao nhãng như điện thoại, mạng xã hội khi cần tập trung.
Đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần để học sâu
Ăn uống đủ dưỡng chất, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên giúp não bộ minh mẫn và tiếp thu nhanh hơn. Đồng thời, cảm xúc tích cực, giảm căng thẳng cũng vô cùng quan trọng. Tìm hiểu thêm về Tâm lý học sinh để chăm sóc sức khỏe tinh thần.
7. Chủ động học hỏi và sáng tạo trong cách tiếp cận tri thức
Áp dụng công nghệ hỗ trợ học sâu
Hiện nay có rất nhiều ứng dụng, phần mềm hỗ trợ học tập như Khan Academy, Coursera, Mindmeister… giúp học sinh tra cứu, luyện tập và ôn tập khoa học hơn.
Không ngại thử nghiệm phương pháp học mới, điều chỉnh linh hoạt
Dám đổi mới trong cách học, thử “giảng lại” cho bạn bè, dùng podcast hay video để trình bày vấn đề là những mẹo học sâu (deep learning) cho học sinh dễ tiếp cận và đạt hiệu quả cao. Hãy thường xuyên đánh giá bản thân, nhận diện điểm mạnh-yếu và điều chỉnh phương pháp học phù hợp.
Đọc thêm các kiến thức hay về giáo dục, phương pháp học tại chuyên mục Kiến thức!
Giải đáp thắc mắc thường gặp về mẹo học sâu (deep learning) cho học sinh
1. Học sâu lấy cảm hứng từ Deep Learning trong công nghệ AI phải không?
Không. “Học sâu” trong giáo dục nghĩa là đi sâu vào bản chất kiến thức, khác với thuật toán Deep Learning của AI, dù hai khái niệm cùng dùng từ “deep learning”.
2. Những mẹo học sâu nào phù hợp với học sinh tiểu học?
Học sinh tiểu học nên bắt đầu với việc tạo sơ đồ tư duy, thực hành qua dự án nhỏ, liên hệ thực tế và học theo nhóm để phát triển khả năng tư duy phản biện.
3. Học sâu có cần nhiều thời gian không, có làm giảm hiệu quả học?
Bạn không cần học lâu mỗi ngày, thay vào đó hãy tập trung hiểu rõ và vận dụng kiến thức ngay. Đầu tư thời gian đúng cách giúp học sâu hiệu quả hơn học vẹt.
4. Có nên dạy học sâu cho học sinh từ sớm không?
Có! Trang bị phương pháp học sâu càng sớm, kỹ năng tự học, tư duy phản biện và sáng tạo càng phát triển bền vững. Xem thêm tại mục Dạy con trên Novateen.
5. Nguồn học liệu nào giúp học sâu miễn phí?
Bạn có thể truy cập các nền tảng như Khan Academy hoặc chuyên mục Trang chủ Novateen để tra cứu bài giảng, kiến thức miễn phí và cập nhật mẹo học sâu mới nhất.
