7 cách rèn luyện kỹ năng giao tiếp tự tin cho học sinh THCS ai cũng làm được
Kỹ năng giao tiếp tự tin cho học sinh THCS là nền tảng quan trọng giúp các em phát triển tư duy xã hội, học tập hiệu quả và dễ dàng xây dựng các mối quan hệ tích cực. Tuy nhiên, rất nhiều học sinh trung học cơ sở còn e dè, ngại thể hiện bản thân hoặc sợ giao tiếp với bạn mới, thầy cô. Bài viết này sẽ giúp phụ huynh và các em hiểu rõ giá trị của việc rèn luyện kỹ năng giao tiếp tự tin cũng như những cách thực tế, dễ áp dụng nhất để phát triển kỹ năng này trong môi trường học đường.
1. Kỹ năng giao tiếp tự tin cho học sinh THCS là gì?
1.1. Định nghĩa kỹ năng giao tiếp tự tin
Kỹ năng giao tiếp tự tin cho học sinh THCS là khả năng nói và lắng nghe một cách rõ ràng, chủ động thể hiện suy nghĩ, cảm xúc của mình và dám trình bày ý kiến trước tập thể mà không sợ sai, không ngại ngùng. Giao tiếp tự tin không đồng nghĩa với việc nói nhiều, mà là biết lựa chọn ngôn từ phù hợp, mạnh dạn đặt câu hỏi hoặc phản biện một cách văn minh.
1.2. Vai trò của kỹ năng giao tiếp với học sinh THCS
Giao tiếp tự tin giúp học sinh THCS:
- Tiếp thu kiến thức hiệu quả nhờ chủ động trao đổi với thầy cô, bạn bè (Học tập)
- Xây dựng tình bạn lành mạnh, cởi mở hơn trong lớp học
- Tăng sự tự lập, tự tin giải quyết vấn đề khó khăn
- Hạn chế cảm giác sợ hãi, áp lực tâm lý khi đối diện thầy cô hoặc môi trường thi cử (Tâm lý)
2. 7 cách rèn luyện kỹ năng giao tiếp tự tin cho học sinh THCS
2.1. Khuyến khích tham gia hoạt động nhóm
Hoạt động nhóm giúp các em tập làm việc với nhiều người, bắt buộc phải trao đổi, chia sẻ quan điểm. Theo nghiên cứu từ Đại học Harvard, học sinh thường xuyên tham gia hoạt động nhóm có khả năng giao tiếp tốt hơn 60% so với nhóm ít tham gia hoạt động ngoại khóa. Ví dụ, bạn có thể khích lệ con tham gia câu lạc bộ tiếng Anh, CLB thể thao… để vừa học vừa chơi, gắn bó với bạn bè.
2.2. Luyện thuyết trình ngắn trong lớp
Thuyết trình là cơ hội tuyệt vời để học sinh THCS rèn luyện sự tự chủ, dạn dĩ trước đám đông. Phụ huynh hoặc giáo viên có thể yêu cầu con thuyết trình lại nội dung bài học hoặc chia sẻ cảm nhận về một chủ đề vào cuối buổi học. Lúc đầu, chỉ cần từ 1-2 phút/ngày, dần dần các em sẽ tự tin và trình bày logic, mạch lạc hơn.
2.3. Lắng nghe chủ động và phản hồi tích cực
Kỹ năng giao tiếp tự tin không chỉ là nói tốt mà còn lắng nghe tốt. Dạy con cách nhìn thẳng vào mắt người đối diện, gật đầu khi hiểu, đặt câu hỏi khi chưa rõ và đưa ra nhận xét tích cực là cách xây dựng sự tự tin trong giao tiếp. Quá trình này giúp con cảm thấy mình được tôn trọng và sẽ tự chủ trong biểu đạt ý kiến cá nhân.
2.4. Dạy con cách nói “không” đúng lúc
Việc nói “không” với các yêu cầu không hợp lý hoặc không phù hợp là biểu hiện rõ ràng của sự tự tin trong giao tiếp. Cha mẹ nên dạy con cứng rắn từ chối nhưng vẫn lịch sự, ví dụ như: “Con xin phép không tham gia vì con cần hoàn thành bài tập trước”, thay vì gật đầu đồng ý mà không thoải mái.
2.5. Sử dụng ngôn ngữ cơ thể tích cực
Ngôn ngữ cơ thể chiếm tới 55% hiệu quả giao tiếp (theo Allan Pease, chuyên gia ngôn ngữ cơ thể nổi tiếng thế giới). Dạy học sinh đứng thẳng người khi nói, mỉm cười và giao tiếp mắt sẽ giúp các em trông tự tin, năng động hơn. Đây cũng là bí quyết để thầy cô đánh giá cao sự mạnh dạn của con trong lớp.
3. Vai trò của cha mẹ và thầy cô trong rèn luyện kỹ năng giao tiếp tự tin cho học sinh THCS
3.1. Tạo môi trường giao tiếp cởi mở tại nhà
Bố mẹ chính là “huấn luyện viên” đầu tiên của con. Hãy thường xuyên trò chuyện, hỏi han cảm xúc của con sau mỗi ngày đi học hoặc cùng con trao đổi về tin tức thời sự. Theo các chuyên gia của UNICEF, trẻ hay giao tiếp với cha mẹ có khả năng làm chủ cảm xúc và trình bày suy nghĩ rõ ràng hơn.
3.2. Thầy cô hỗ trợ con phát triển ở trường học
Giáo viên có thể tổ chức các trò chơi nói trước lớp, khuyến khích học sinh đóng vai trong các tình huống giao tiếp hằng ngày. Ngoài ra, thầy cô nên khen ngợi, động viên những tiến bộ nhỏ của con để tăng sự hứng thú khi giao tiếp với bạn bè, thầy cô.
4. Một số hoạt động thực tiễn giúp phát triển kỹ năng giao tiếp tự tin cho học sinh THCS
4.1. Tham gia các dự án xã hội, câu lạc bộ ngoại khóa
Các dự án nhỏ như làm việc nhóm bảo vệ môi trường, viết báo tường, tổ chức sự kiện trường… sẽ giúp học sinh cải thiện kỹ năng phối hợp, quản lý xung đột và chủ động lên tiếng bảo vệ ý kiến cá nhân. Những hoạt động này cũng mang lại trải nghiệm giao tiếp thực tế quý giá.
4.2. Rèn luyện kỹ năng giao tiếp thông qua trò chơi mô phỏng
Nhiều trường học ứng dụng trò chơi đóng vai, giao tiếp tiếng Anh theo cặp hoặc nhóm để mô phỏng các tình huống như phỏng vấn, hỏi đường, giải quyết mâu thuẫn. Thực tế, đây là các phương pháp đơn giản, vui nhộn giúp học sinh vượt qua tâm lý ngại nói, dám chủ động giao tiếp hơn.
5. Những điều nên tránh khi rèn luyện kỹ năng giao tiếp tự tin cho học sinh THCS
5.1. Đừng tạo áp lực so sánh con với bạn bè
Mỗi học sinh đều có tính cách riêng. Việc so sánh con với “bạn A, bạn B nói hay, tự tin hơn” chỉ khiến các em tự ti, sợ giao tiếp. Thay vào đó, hãy khen ngợi đúng lúc khi con cố gắng trình bày hoặc dám hỏi câu hỏi, dù còn rụt rè.
5.2. Không nên la mắng khi con mắc lỗi giao tiếp
Ngược lại, hãy chỉ ra lỗi nhẹ nhàng và hướng dẫn cách sửa ngay tại chỗ. Phản ứng mềm dẻo, thấu hiểu của người lớn sẽ giúp trẻ dần cải thiện kỹ năng giao tiếp tự tin mà không bị tâm lý sợ sai, né tránh.
Giải đáp thắc mắc thường gặp về kỹ năng giao tiếp tự tin cho học sinh THCS
1. Bao lâu có thể cải thiện kỹ năng giao tiếp tự tin?
Tùy vào cá tính và hoàn cảnh, thông thường nếu luyện tập đều đặn, học sinh THCS sẽ cải thiện rõ rệt sau 2-3 tháng.
2. Tôi nên làm gì nếu con tôi cực kỳ nhút nhát khi giao tiếp?
Hãy bắt đầu từ những tình huống giao tiếp nhỏ ở nhà, kết hợp khuyến khích con tham gia hoạt động nhóm hoặc trò chơi mô phỏng ở trường học.
3. Luyện kỹ năng giao tiếp tự tin có giúp học sinh học tập tốt hơn không?
Có. Học sinh biết cách giao tiếp tự tin sẽ chủ động hỏi bài, trao đổi trực tiếp với thầy cô, giúp tiếp thu kiến thức hiệu quả (xem thêm tại Học tập).
4. Nếu gặp mâu thuẫn với bạn bè, con nên xử lý như thế nào?
Dạy con lắng nghe, trình bày vấn đề nhẹ nhàng, tìm giải pháp chung và chủ động xin lỗi khi cần thiết thay vì “im lặng cho qua”.
5. Phụ huynh có thể tham khảo kiến thức hay tài liệu ở đâu?
Bạn đọc có thể theo dõi các bài chia sẻ tại chuyên mục Kiến thức, Dạy con hoặc xem thêm hướng dẫn của các tổ chức như UNICEF.
Tham khảo thêm nhiều bài viết hữu ích về giáo dục và phát triển kỹ năng tại Trang chủ NovaTeen để đồng hành cùng con lớn khôn từng ngày!
